Leidinggevende: hang eens wat vaker in je rugleuning
Als leidinggevende zit je vaak middenin de hectiek van alledag. Het is gemakkelijk om jezelf te verliezen in details, terwijl het grotere geheel naar de achtergrond verdwijnt. Maar wat als je even stopt, achterover leunt en de situatie van een afstand bekijkt? In dit blog vertel ik je graag alles over uitzoomen, hoe het je als leidinggevende kan ondersteunen en wat de voordelen zijn.
Uitzoomen
Uitzoomen betekent letterlijk dat je afstand neemt van een situatie. Stel je voor dat je naar een kunstwerk kijkt: als je heel dicht bij een schilderij staat, zie je alleen de afzonderlijke penseelstreken en kleine details. Maar als je een paar stappen achteruit zet, zie je het volledige beeld, de samenhang, en begrijp je het kunstwerk in zijn geheel. Ditzelfde principe geldt ook voor situaties binnen je team. Wanneer je uitzoomt, neem je afstand van de kleine, dagelijkse interacties en problemen. Hierdoor herken je patronen, zie je verbanden, en kun je objectiever oordelen. Het geeft je de mogelijkheid om je rol in het grotere geheel te begrijpen en te reflecteren op zowel je eigen gedrag als dat van je teamleden. Uitzoomen helpt je om het overzicht te behouden en niet verloren te raken in de details.
Wat levert uitzoomen op?
Ja, ik hoorde je al denken. Mooie woorden Van Katwijk, maar wat brengt het me, wat levert het op? Geloof me, het is geen gebakken lucht verhaal. Uitzoomen heeft behoorlijk veel voordelen en zeker ook voor leidinggevenden. Kijk maar eens.
Voordeel #1: beter overzicht en prioriteiten stellen
Door uit te zoomen zie je het grotere plaatje, waardoor je beter in staat bent om prioriteiten te stellen. Je richt je energie op wat écht belangrijk is. De stip op de horizon, de weg er naar toe, de langere termijn. Kleine problemen lijken ineens minder relevant en je kunt je beter focussen op de lange termijn.
Voordeel #2: je neemt betere beslissingen
Wanneer je niet verstrikt raakt in de details en emoties, kun je helderder nadenken en betere beslissingen nemen. Vanuit het perspectief van een toeschouwer kijk je naar de situatie zonder directe betrokkenheid. Dit maakt je keuzes objectiever.
Voordeel #3: betere communicatie en teamontwikkeling
Door uit te zoomen kun je zien hoe je team functioneert en waar verbeteringen nodig zijn. Je bent beter in staat om patronen in gedrag en communicatie te herkennen, waardoor je effectiever kunt coachen en feedback kunt geven. Bovendien geef je je team de ruimte om zelf met oplossingen te komen, in plaats van dat je als leidinggevende altijd de antwoorden geeft.
Voordeel #4: meer rust en minder stress
Uitzoomen helpt je om rust te vinden in situaties die anders massaal kunnen aanvoelen. Je drukt als het ware op de pauzeknop en neemt afstand van alle hectiek. Je doorbreekt het moment waardoor stress afneemt en je weer regie over de situatie hebt.
Zo zoom je uit
Uitzoomen is een vaardigheid die je kunt trainen. Hier zijn enkele concrete tips om bewust uit te zoomen in je rol als leidinggevende:
- Letterlijk afstand nemen
Maak tijdens de lunch eens een wandeling. Door fysiek weg te stappen van een situatie, creëer je ook mentaal afstand. Zo’n wandelingetje helpt je om met een frisse blik terug te komen en helderheid te krijgen over een uitdaging of probleem. - Visualiseren vanaf een hoog punt
Kun je niet weg of regent het? Probeer dan in je hoofd afstand te nemen door je voor te stellen dat jij op die Domtoren in Utrecht staat. Kijk naar beneden en zie het gekrioel van mensen, de drukte en de interacties. Deze mentale oefening helpt je om los te komen van de emotie en betrokkenheid en de situatie objectiever te bekijken. - Visueel inzicht met een schets
Pak een A4'tje en schets hoe je jouw rol ziet binnen je team. Geen organogram, maar een visuele weergave van waar je staat. Dus: sta je midden in de actie of juist aan de zijlijn? Welke teamleden bevinden zich dicht bij jou en van wie heb je meer afstand? Dit helpt je om inzicht te krijgen in de dynamieken binnen je team en jouw positie daarin. - Observeer en benoem
Als je team naar jou kijkt voor een oplossing, wacht dan eens met reageren. Leun achterover, voel de rugleuning van je stoel en observeer wat er gebeurt. Benoem vervolgens wat je ziet. ‘Ik merk dat jullie naar mij kijken voor een oplossing. Wat hebben jullie nodig om zelf tot een oplossing te komen?’ Door je team de ruimte te geven, help je hen zelfstandiger te worden, terwijl jij oefent met uitzoomen.
Zorg voor evenwicht in uit- en inzoomen
Relativeren is mooi, maar het moet niet gaan lijken op een soort van whatever-houding. Wanneer je te veel uitzoomt, kan het lijken alsof je de details en de ernst van de situatie niet meer ziet. Dit kan bij je team overkomen alsof je zaken niet serieus neemt. Daarom is het belangrijk om af en toe ook weer in te zoomen. Bij het inzoomen ga je dieper in op details, bijvoorbeeld bij het oplossen van een probleem of het bespreken van specifieke onderwerpen binnen je team. Dit helpt je om een evenwicht te vinden tussen het grote geheel en de dagelijkse praktijk. Zoals het schilderij dat ik eerder noemde: je wilt zowel de penseelstreken zien als het totale kunstwerk begrijpen.
Conclusie
Uitzoomen helpt je om afstand te nemen van de dagelijkse hectiek en het grotere geheel te zien. Het geeft je rust, helderheid en maakt je een effectievere leidinggevende. Maar vergeet niet om de balans te bewaren. Relativeren is krachtig, maar soms is het nodig om weer in te zoomen, de details te bekijken en dichtbij je team te staan. Uiteindelijk maakt de balans tussen uitzoomen en inzoomen je tot een sterkere, meer reflectieve leider.
PS
Momenteel werk ik aan mijn 3e boek. Hierin besteed ik aandacht aan hoe je op een eenvoudige en praktische manier professionele ruimte voor jezelf en anderen creëert. Ruimte voor openheid, initiatieven, betrokkenheid en groei. Interesse? Stuur me een bericht of volg me op LinkedIn.