In een vorig blog schreef ik over intentie-interventie, waarmee je een beter inzicht creëert in elkaars intenties. Hierdoor wordt samenwerken makkelijker omdat je elkaar simpelweg beter begrijpt. En als je elkaar beter begrijpt, dan vind je sneller de juiste stijl waarmee je iemand het beste in een specifieke context kunt benaderen. Zo zit je elkaar niet onnodig in de weg creëer je ruimte voor openheid, initiatieven, betrokkenheid en groei. Denk jij er weleens over na of je Iemand in de juiste stijl, op het juiste moment in een specifieke context benadert? Met andere woorden hoe flexibel ben jij in je stijl van leidinggeven?
Hoe flexibel ben jij?
Flexibel zijn in je stijl van leidinggeven. Als je flexibel in je stijl bent, dan ben je beter in het maken van individueel of contextueel contact. Individueel: met je teamlid of collega. Contextueel: passend bij het moment en de plaats. Stijlflexibiliteit is volgens mij het antwoord voor de continue veranderingen op de werkplek.
In het blog over intentie-interventie, gaf ik een aantal tips om elkaar beter te begrijpen en de samenwerking te vergemakkelijken. Bijvoorbeeld: actief en met empathie luisteren. Misschien denk je dan bij jezelf: ik benader al jaren iedereen altijd praktisch en zakelijk. Kort en inhoudelijk en dat gaat prima. Nooit iemand erover horen klagen. Zo ben ik nu eenmaal. Sterker nog, straks pakt zo’n andere benadering helemaal verkeerd uit, want zo kennen ze me niet. Wie weet denken ze wel dat ik aan het verslappen ben!
Vraag jezelf dan eens af wat je nu echt tegenhoudt. Ben je zo niet? Of heb je nooit eerder zo gedaan? Want we hebben het hier niet over identiteit, maar over gedrag.
Gedrag beïnvloedt gedrag
Een andere stijl kan voor jou aanvoelen als immens grote verandering. Bij je collega’s of teamleden valt het waarschijnlijk nauwelijks op. Stel je besluit om verder door te vragen en actief te luisteren. Wat voor jou dan van binnen voelt als ‘groot’, komt er aan de buitenkant uit als ‘klein’. Herken je die situatie waarin je tijdens een presentatie naar woorden moest zoeken en het leek alsof er een minuut stilte viel, terwijl het eigenlijk maar 7 seconden waren?
We hebben allemaal - en al vanaf onze kinderjaren - een zekere mate van stijlflexibiliteit in ons. Om doelen te bereiken pasten we we verschillende stijlen toe. Zelf ben als kind veel verhuisd. In elke nieuwe woonomgeving kwam ik ‘nieuw’ binnen. Mijn intentie was steeds weer om in de groep opgenomen te worden en er een leuke tijd van te maken. In mijn gedrag was ik onveranderlijk aardig, soms initiatiefrijk dan weer beschouwend, maar kennelijk niet schuw. Mijn stijl werd bepaald door de weekindeling, de wispelturigheid van de klas, een andere juf hadden of vanwege andere kleine gebeurtenissen in mijn kinderleven.
Doorbreek patronen
Stijlflexibiliteit is dus iets menselijks. We zijn het alleen wat verleerd, omdat we als volwassenen graag (vaak) onbewust vasthouden aan routines. Ook praten we onszelf graag van alles aan, zoals zo ben ik nou eenmaal of: zo zit ik nu eenmaal in elkaar. Vaak een goed excuus om vast te houden aan je oude patronen. Alleen niemand zit ‘zo’ in elkaar’, tenzij je een Ikea-hoogslaper bent 😉.
Als je zelf nooit eigen patronen onderzoekt en doorbreekt, is de kans groot dat anderen in het team dat ook niet zullen doen. Bovendien is het onwaarschijnlijk dat anderen jou als een flexibele en effectieve leider zullen ervaren. Je bent wel voorspelbaar, dat wel. Maar ben je ook motiverend en effectief? En als jullie huidige ‘interactiepatronen’ in stand blijven, kun je er bijna vanuit gaan dat ongewenste patronen ook in stand blijven. Hoe prettig zou het zijn als jij als leidinggevende niet altijd met de oplossing moet komen? En hoe prettig zou het zijn als medewerkers meer ruimte krijgen voor eigen ideeën? Het zijn vaak de patronen die in de samenwerking geslopen zijn die elkaars gedrag in stand houden.
Stel jij je medewerkers, teamleden of collega’s normaliter inhoudelijke, korte en praktische vragen om tot oplossingen te komen? En krijg je vaak dezelfde soort antwoorden terug? Probeer dan nu eens te achterhalen wat achter het antwoord van die ander zit. Stel vragen om iemands bedoeling te weten te komen. Bijvoorbeeld: Waarom denk je dat het zo niet werkt en wat wil je me hiermee duidelijk maken? of Waaraan denk jij dat ik misschien zelf niet gedacht heb? En doe vervolgens een stapje terug of leun achterover in je stoel en geef de ander ruimte. Probeer je bewust te zijn van je ‘innerlijke stem’ of belemmerende gedachten zoals dit ben ik niet, dat doe ik nooit zo. Je denkt misschien af te dwalen van je eigen identiteit. Dat is niet zo, want het gaat hier niet om zijn, maar om doen. Hoe je doet, hoe je je gedraagt. Gedrag is meestal aangeleerd en daarin kun je best flexibel zijn!
Moet ik me dan altijd aanpassen?
Nee, stijlflexibiliteit heeft natuurlijk zo zijn grenzen. Je hebt net als iedereen een voorkeursstijl. Alle andere stijlen zijn tot op zekere hoogte aan te leren. Niet alles past bij jou en daarom is het goed om te weten wat wel of wat minder geschikt voor jou is. Als je dat weet, dan weet je ook waarin jij jezelf zou kunnen versterken en wanneer interventie nodig.
Wordt binnen je team onvoldoende meegedacht over oplossingen en gevolgen voor klanten? Blijf ze niet vertellen dat het belangrijk is om oplossingen aan te dragen (in herhaling vallen is namelijk ook een patroon) en vraag bijvoorbeeld: Wat is volgens jullie de reden waarom het niet lukt om, zonder mijn tussenkomst, onderling oplossingen te bedenken?
Tot slot
Stijlflexibiliteit kan je helpen om jezelf, je team en organisatie te laten ontwikkelen naar meer ruimte voor openheid, initiatieven, betrokkenheid en groei. Het vermogen om je gedragsstijl aan te passen is de sleutel tot: 1) effectief leiderschap en het 2) het stimuleren van positieve verandering binnen teams en organisaties - zonder je identiteit te verliezen. Gedrag is maar gedrag toch?
Benieuwd naar meer inzichten?
Momenteel werk ik aan mijn 3e boek. Hierin besteed ik aandacht aan hoe je op een eenvoudige en praktische manier professionele ruimte voor jezelf en anderen creëert. Ruimte voor openheid, initiatieven, betrokkenheid en groei. Interesse? Stuur me een bericht of volg me op LinkedIn.
